گزارش کتاب «ماضی استمراری»

به گزارش چی 24 به نقل از رسالت:

 

 

 

مقدمه

این کتاب به تبیین و توضیح مبانی فکری جریان های سلفی از آغاز (احمد بن حنبل) تا وهابیت عربستان و اخوان در مصر، مبارزه مسلمانان هند و پاکستان با استعمار انگلیس و جنگ افغانستان و پیدایش طالبان و ایجاد القاعده پرداخته است.

مولف این کتاب سعید زاهدی است که در مراحل آن از حجت الاسلام و المسلمین مهدی فرمانیان و آقای جعفر شیرعلی نیا کمک گرفته است. این کتاب دارای یک پیشگفتار و هفت فصل است که در سال 1391 در تعداد 168صحفه و تیراژ 3000 نسخه برای اولین بار بوسیله انتشارات عابد به چاپ رسید. این کتاب ظاهر زیبایی ندارد.

در فصل اول (روزهای دور)، سعی کرده عقیده‌ی اولیه ی سلفیگری را توضیح داده و نشان دهد چرا میان اهل تسنن چنین گرایشی به مرور که امامان و علمایشان از اجتهاد و عقل دور شدند پیش آمد و چرا استدلال های دینی سلفی های امروزی میان مردم مقبول است.

در فصل دوم (جنگ در شبه جزیره)، از آغاز سلفی گری در عربستان و بنیان ها و بنیانگذاران وهابیت گفته است و بیان کرده وهابی ها از مهمترین گروه هایی هستند که خود را سلفی می دانند و بر جریانات اخیر سلفی و اسلام گرا تاثیر فراوانی دارند.

در فصل سوم (صوفیان سلف)، به آغاز و رشد گرایش های سلفی در شبه قاره هند اختصاص دارد و تلاش کرده نشان دهد چرا امروزه در پاکستان (کشور جدا شده از هند) گرایش های سلفی بسیار تاثیرگذارند و کشور را همیشه در گیر نگه داشته اند.

در فصل چهارم (جنبش برادران مصری)، هم از سلفی های مصر و به خصوص اخوان المسلمین گفته است.

در فصل پنجم (هم‌گرایی استراتژیک)، همگرایی این سه گروه را توضیح داده و در فصل ششم (کژ راهه)، از چگونگی شکل گیری طالبان و روابط آنان با کشورهای دیگر و دردسرهای این گروه برای ایران پرداخته است و در فصل هفتم (بازی قرمز)، درباره شکل گیری القاعده بعد از جنگ افغانستان و مشکلات آن برای جهان اسلام و ایران پرداخته است و سعی کرده نشان دهد که این گروه ها دیگر هیچ نسبتی با همان سلفی گری ادعای‌یشان هم ندارند و به قول حنیف جمیز الیور «بن لادن و القاعده پیروان سید قطب و ایدئولوژی قطبیسم اند و قطبیسم هیچ ریشه ای در سنت اسلامی ندارد و بیشتر از آنکه ریشه در قرآن داشته باشد، از فلسفه ی معاصر غربی و اندیشه ی متفکرانی از قبیل نیچه، کیرکگارد و هایدگر متاثراند.»

پیشگفتار (سایه های تهدید)

مولف در پیشگفتار درباره سلفی ‌گری، تعریف و روند تاریخی آن تا زمان معاصر سخن پرداخته و سخن خود را با حدیث (خیر القرون قرنی) آغاز کرده و بر اساس آن به تشریح سلفی‌گری و روند تاریخی این جریان پرداخته است.

فصل اول (روزهای دور)

نویسنده در این فصل در سه قسمت درباره مکاتب فقهی اهل تسنن، مکاتب کلامی اهل تسنن و تولد تعصب یعنی ابن تیمیه می‌پردازد. در ذیل بحث (نمای نزدیک؛ مکاتب فقهی اهل سنت) و به چهار مکتب اصلی اهل فقهی تسنن: حنفی، مالکی، شافعی، حنبلی می پردازد و در ادامه به مکاتب کلامی اهل تسنن می‌ پردازد که عبارتند از: 1. خوارج 2. مرجئه 3. معتزله 4. اشعری 5. ماتریدیه 6. سلفی گری و در قسمت بعد که از آن به عنوان تولد تعصب یاد می کند با تحکیم بنیان های سلفی گری بوسیله ابن تیمیه پرداخته و آراء او را بیان می کند.

فصل دوم(جنگ در شبه جزیره)

نویسنده در این فصل به مروری بر شکل گیری وهابیت در عربستان، زوال و سقوط آن و به بیان آراء و افکار محمد بن عبدالوهاب بنیانگذار وهابیت (منادی تکفیر) می پردازد و در آخر به قدرت گرفتن دوباره آل سعود اشاره می کند.

فصل سوم (صوفیان سلف)

نویسنده در این فصل به رشد سلفی گری در منطقه می پردازد و بیان می کند که سلفی گری را سه محدث بزرگ هندی، شیخ احمد سرهندی، محدث دهلوی، شاه ولی الله دهلوی، وارد هند کردند.

فصل چهارم (جنبش برادران مصری)

در این فصل به بیان مهم ترین تشکل سلفی مصر یعنی اخوان المسلمین، درباره سید قطب و انشعابات اخوان المسلمین پرداخته می پردازد.

فصل پنجم (هم گرایی استراتژیک)

نویسنده در این قسمت به اتحاد سلفی های عربستان، هند و مصر می پردازد و بیان که چگونه این ها با هم گره خوردند و اتحاد نوین سلفی را بوجود و بیان می کند که چگونه از دل جنگ افغانستان بن لادن ظهور کرد و نقش او را در جنگ افغانستان بیان می کند.

فصل ششم (کژ راهه)

نویسنده در این فصل به چگونگی شکل گیری طالبان در افغانستان اشاره می کند و بیان می کند که طالبان گروهی سلفی و متعصب هستند که بیش از هر چیز از سلفی های پاکستان و وهابی های عربستان متاثر شده اند. در ادامه به رویایی طالبان با دیگر کشورها مانند رویه و کشورهای مشترک المنافع و دردسرهای این گروه برای ایران می پردازد. که این دولت ها را به مقابله با طالبان می کشاند بخصوص که این گروه در مزار شریف 2500 شیعه را کشتند و نیروهای دولتی ایران را پس از حمله به کنسولگری به شهادت رسانده و با قاچاق مواد مخدر وضعیت مرزهای شرقی ایران را نا امن کردند.

فصل هفتم (بازی قرمز)

نویسنده در این فصل به چگونگی شکل گیری القاعده به از جنگ افغانستان به کمک عربستان پرداخته و این که این ها سودای دولت جهانی سلفی را داشتند و شاخه های متعدد ان را در سودان و افغانستان و دیگر نواحی تاسیس کردند و در نهایت به چگونگی شکل گیری جندالله در ایران و رابطه القاعده با ایران می پردازد و در نهایت هم منابع کتاب (170 منبع) را عنوان می کند.

نکته: این کتاب در چاپ اول دارای اشتباهات تایپی است.

تهیه و تنظیم: داود درویش‌نیا باسفری